راهبرد چین و امریکا در مورد آسه آن| ازحمایت تا انشعاب

سایت تحلیلی گلوبال تایمز اخیرا گزارشی با قلم «ژا ون» دانشیار موسسه روابط بین الملل دانشگاه روابط خارجی چین در مورد تلاش ایالات متحده امریکا جهت ایجاد انشعاب در بلوک آسه آن منتشر نموده است. نویسنده مقاله معتقد است که تلاش ایالات متحده آمریکا جهت انشعاب در آسه آن نشان دهنده کاهش نفوذ آن در جهان است.

ترجمه متن مقاله در ادامه می‌آید.

برنامه اخیر سیاست خارجی «جو بایدن»، رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا بحث‌های گسترده‌ای را برانگیخته است. بر اساس اطلاعات منتشر شده، بایدن در شرایطی که در اجلاس سران آسه آن و جلسات مربوط به آن غیبت کرد، روز یکشنبه به ویتنام یکی از کشورهای عضو آسه آن، سفر کرد و روابط دوجانبه را به یک مشارکت استراتژیک ارتقا داد. این اقدام که ویتنام را فراتر از آسه آن قرار می‌دهد، ماهیت استراتژی هند و اقیانوس آرام ایالات متحده را منعکس می‌کند.

علیرغم تاکید مکرر دولت آمریکا بر حمایت از مرکزیت آسه آن در معماری منطقه‌ای در اسناد راهبردی آن، واقعیت نشان می‌دهد که این تاکیدات صرفا تبلیغاتی بوده است. از زمان روی کار آمدن بایدن، دولت امریکا از هیچ تلاشی برای احیای روابط چهارگانه، تأسیس گروه AUKUS و میانجیگری بین ژاپن و کره جنوبی با تکیه بر متحدان به اصطلاح همفکر فروگذار نکرده است. استراتژی هند و اقیانوس آرام ایالات متحده آمریکا در عمل آسه آن را به حاشیه می‌برد و اساساً آن را دور می‌زند و سازوکاری با محوریت ایالات متحده آمریکا ایجاد می‌کند تا مستقیماً به هژمونی آن خدمت کند.

ایالات متحده آمریکا نه تنها با آسه آن مخالف است بلکه باعث ایجاد انشعاب در آن نیز می‌شود. به عنوان مثال چارچوب اقتصادی هند و اقیانوسیه جهت شکوفایی اقتصادی که توسط دولت بایدن ارائه شد، تنها از هفت کشور عضو آسه آن دعوت کرد. چنین رفتارهای متفاوت به ناچار شکاف‌هایی را در آسه آن ایجاد می‌کند. تصمیم بایدن برای اولویت دادن به ویتنام بر آسه آن بار دیگر نشان دهنده قصد ایالات متحده برای تقسیم آسه آن است.

ارتقای روابط آمریکا و ویتنام ارتباط نزدیکی با تشدید تنش‌ها در دریای چین جنوبی دارد. ایالات متحده با تقویت حضور نظامی خود در فیلیپین، به طور فزاینده‌ای در موضوع دریای چین جنوبی مداخله می‌کند و اختلافات بین چین و فیلیپین نشانه‌هایی از تشدید را نشان می‌دهد.

اندونزی، رئیس دوره‌ای آسه آن در سال جاری، بارها تمایل خود را برای تسریع مذاکرات در مورد منشور رفتار در دریای چین جنوبی ابراز کرده است، مسئله‌ای که ایالات متحده آمریکا با آن مخالف است. دریای چین جنوبی آرام به این معنی است که ایالات متحده آمریکا دلیلی برای مداخله در امور منطقه ندارد. بنابراین ویتنام به عنوان یکی از مدعیان دریای چین جنوبی، مورد هدف آمریکا قرار گرفته است. واشنگتن قصد دارد با تقویت همکاری با فیلیپین و ویتنام، یک جبهه متحد علیه چین در رابطه با موضوع دریای چین جنوبی ایجاد کند.

عملکرد ایالات متحده در به حاشیه راندن و ایجاد انشعاب در آسه آن نشان دهنده کاهش نفوذ آن است

اما عملکرد ایالات متحده در به حاشیه راندن و ایجاد انشعاب در آسه آن نشان دهنده کاهش نفوذ آن است. رقابت استراتژیک آمریکا علیه چین فضای سیاست کشورهای آسه آن را تحت فشار قرار داده و فشار استراتژیک بر کشورهای منطقه را افزایش داده است.

رهبران آسه آن بارها تاکید می‌کنند که از طرفداری بین چین و ایالات متحده خودداری می‌کنند. واشنگتن به خوبی می‌داند که آسه‌آن به‌عنوان یک کل، رهبری آن را جهت مهار چین دنبال نخواهد کرد. این امر باعث نگرانی استراتژیک در واشنگتن شده است.

باید گفت خود آمریکا مقصر وضعیت فعلی است. از یک سو تحت تأثیر حمایت گرایی تجارت داخلی، ایالات متحده آمریکا تمایلی به باز کردن بازار خود به روی کشورهای آسه آن ندارد و با سیستم‌های تجاری چندجانبه مانند RCEP یا CPTPP مخالف است.

از سوی دیگر ایالات متحده تمایل دارد تا شرکای خود را بر اساس ارزش‌های خود ایالات متحده آمریکا قضاوت و متمایز کند، در حالی که اکثر کشورهای آسه آن لزوماً با استانداردهای دموکراسی به سبک ایالات متحده مطابقت ندارند.

اجماع مشترک در میان کشورهای آسه آن این است که سیاست آسیا-اقیانوسیه ایالات متحده با آنها سازگاری ندارد

اجماع مشترک در میان کشورهای آسه آن این است که سیاست آسیا-اقیانوسیه ایالات متحده با آنها سازگاری ندارد. از «محور آسیا» در دوران دولت باراک اوباما گرفته تا سیاست خارجی «اول آمریکا» دونالد ترامپ و اکنون استراتژی هند و اقیانوسیه دولت بایدن، کشورهای آسه آن به طور فزاینده‌ای نسبت به تعهدات ایالات متحده آمریکا بدبین شده‌اند.

در مقابل چین در روابط خود با آسه آن به طور مداوم به چهار اصل لغو ناپذیر پایبند بوده است: چین به طور سرسختانه آسه آن را به عنوان اولویت اصلی در دیپلماسی همسایگی خود در نظر می‌گیرد، از وحدت آسه آن و ایجاد جامعه آسه آن حمایت می‌کند. علاوه بر این چین از مرکزیت آسه‌آن در معماری منطقه‌ای در حال تحول حمایت خواهد کرد و از آ. سه‌آن در ایفای نقش بزرگ‌تر در امور منطقه‌ای و بین‌المللی حمایت می‌کند.

بدیهی است که تاکید چین بر آسه آن با آمریکا تفاوت اساسی دارد. توجه ایالات متحده به آسه آن در واقع ناشی از رقابت با چین است. چین و آسه آن از نظر جغرافیایی به هم متصل هستند و روابط عمیق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دارند که نمی‌توان آنها را قطع کرد. آنها باید ستون‌های استراتژیک یکدیگر باشند و برای جلوگیری از وقوع یک جنگ سرد جدید در آسیا با یکدیگر همکاری کنند.